با ارزش ترین تمبر ایران، یکی از 5 قطعه تمبر بازمانده شیر و خورشید است که در معامله ای با قیمت 500 میلیون ریال نصیب یک کلکسیون دار ایرانی شده است
عکس: هادی مختاریان
سعیده امین پنی بلک 1160 سال عمر دارد. او قدیمی ترین تمبر دنیاست که در 6 می 1840 در انگلستان متولد شده است و حالا نیز در باارزش ترین کلکسیون های اروپا زندگی می کند. او که توسط رونالد هیل رئیس وزارت پست وقت انگلستان خلق شده بود تصویری است از نیم رخ ملکه ویکتوریا با زمینه سیاه که به نقطه ای در بی نهایت برای ابد خیره شده است .
پس از انتشار اولین تمبر دنیا و کاربرد آن روی پاکت به تدریج چاپ تمبر در تمام کشورهای اروپایی رایج شد. 20 سال بعد ناصرالدین شاه نیز در سال 1247 شمسی به چاپ اولین سری تمبر ایران در 4 قطعه مبادرت کرد.
شیر و خورشید به رنگ های بنفش، سبز ، آبی و قرمز اولین سری تمبرهای ایرانی هستند که فقط 5 قطعه از آنها در دنیا باقی مانده است و تنها قطعه موجود آن در ایران اخیرا به مبلغ 500 میلیون ریال به یک مجموعه دار ایرانی فروخته شده است.
مرد مطلای تمبر او یکی از قدیمی ترین مجموعه داران تمبر ایران است. فریدون نوین فرحبخش تاکنون صاحب چندین مدال طلای مجموعه داران تمبر در نمایشگاه های بین المللی دنیا شده است.
او در سال 1309 به قول خودش در «خانواده تمبر» متولد شد. پدرش نیز از سال ها قبل تمبرهای زیبا جمع آوری می کرد. وقتی برای او لین بار در سال 1339 عازم آلمان شد از دیدن مجموعه های نفیس متعدد در دنیا به وجد آمده و آرزو می کند که روزی بتواند به عنوان یک مجموعه دار در این نمایشگاه ها شرکت کند.
او در سال 1977 به آرزوی خود، با حضور در نمایشگاه منطقه ای شهر بانگالور هندوستان رسید، در این نمایشگاه او جایزه برنز را نصیب خود کرد. بعد هم دروازه پیروزی های طلایی بعدی به رویش باز شد. پراگ در چکسلواکی، فرانسه، برزیل، انگلستان، اسپانیا، استرالیا، ایتالیا، کره جنوبی، سوئد و کانادا برای وی خاطره سال های درخشان زندگی اش را تداعی می کند. در این نمایشگاه ها فریدون نوین فرحبخش موفق به کسب جایزه مدال طلا می شود.
او در سال 1381 توسط وزارت دادگستری رسما به عنوان کارشناس رسمی در قیمت گذاری تمبر انتخاب می شود.
بعد از آن هم در سال 2003 در چین و سپس در سال 2004 در هنگ کنگ صاحب 3و 4 مدال طلا شده است.
فرحبخش از سال 1334 به طور مستقل و مستمر فعالیت تمبر را آغاز کرده حتی چندین کتاب راهنمای تمبر و اسکناس از وی به چاپ رسیده است.
یک مغازه قدیمی اولین بار که پا به درون مغازه قدیمی فرحبخش می گذارم با خود می گویم این همه تمبرهای گوناگون و زیبا؟ تمبرها به شکل مرتب و جذابی با دقت و سلیقه درون آلبوم های بزرگی چیده شده است. در هر صفحه که از مقوای قطوری تشکیل شده، 4 یا 5 تمبر به طرز متفاوتی چیده شده است. گاهی برای آنکه بتوانی یک تمبر را به دقت نگاه کنی مجبوری سر را کمی خم کنی. شکل های مختلف به ترتیب تاریخ چاپ و دوره چاپ، کنار هم چیده شده است. روی ویترین مغازه هم پر از تمبر بوده و در گوشه ای نیز اسکناس چیده شده است.
در گوشه سمت راست مغازه کتابخانه کوچکی قرار دارد که حدود 20 الی 30 کتاب مصور در مورد تمبر در آن به صورت منظم چیده شده است.
آقای فرحبخش برای اینکه عکس تمبر پنی بلک و شیر و خورشید را به من نشان بدهد یکی از این کتاب ها رااز قفسه برداشته و پس از گذاشتن عینک بر چشم با یک حرکت صفحه مورد نظر را برایم باز کرده و نشان می دهد.
«تمبر، تاریخ مصور ماست». این را نوین فرحبخش می گوید وقتی آلبومی از تمبرهای دوره پهلوی را نشانم می دهد. سوژه تصاویر روی تمبر همه مطابق با شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمان خود طراحی شده است. فرحبخش می گوید: «تمبرها به سه دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی تقسیم بندی می شوند. تمبرهای قدیمی تر از ارزش بالاتری برخوردار هستند. با نگاهی کلی به تصاویر روی تمبر کاملاً می توان شرایط حاکم بر آن دوره ها را درک کرد.»
علاقه به جمع آوری تمبر اگرچه ازنظر فرحبخش یک امر سلیقه ای است اما یک کار فرهنگی و بعضاً در مواقعی نیز اقتصادی است. به اعتقاد وی ایران نیز برای برگزاری نمایشگاه های بین المللی تمبر باید گام های اولیه را بر دارد. مجموعه داران ایرانی از قابلیت ویژه ای برای شرکت در این نمایشگاه ها برخوردار هستند
. به اعتقاد وی باتوجه به اینکه وضعیت انتشار تمبر در ایران بسیار نسبت به گذشته بهتر شده و سوژه های تصویری آن مورد علاقه مجموعه داران ایران و دنیا است بهتر است ایران در این زمینه خود را را نشان بدهد.
تمبردار خوش شانس با ارزش ترین تمبر ایران یکی از 5 قطعه تمبر بازمانده شیر و خورشید است که در معامله ای با قیمت 50 میلیون ریال نصیب یک کلکسیون دار ایرانی شده است.این تمبر بدون مهر و قدمت آن مربوط به بیش از 100 سال پیش است. 4 قطعه بدون مهر، بازمانده در اروپاست و خبری از آنها نیز در دست نیست. تمبرهای شیر و خورشید مهردار هم اکنون در بازار تمبر به قیمت 30 میلیون ریال معامله شده است که هنوز هم در زمره با ارزش ترین تمبر ایران است.
تمبر شیر و خورشید در دهه 40سده 13 هجری شمسی به رنگ بنفش (یک شاهی)، سبز (2 شاهی)، آبی (4 شاهی) و قرمز (8 شاهی) فروخته می شد، اما حالا مهر نخورده آن، 5 میلیون تومان ارزش دارد.
به گفته فرحبخش، قیمت تمبر از آنجایی که تولید نمی شود همواره رو به افزایش است. با گذشت تمبر ارزش آن بالا می رود و گردش آن در بین مجموعه داران نیز از طریق خرید و فروش صورت می گیرد.
یک بازار نامحسوس برای صدها مجموعه دار تمبر ایرانی چنان فعال است که شاید بازارهای کالاهای فرهنگی محسوس چنان فعال نباشد.
مکان و محل خاصی برای خرید و فروش تمبر وجود ندارد. وقتی یک مجموعه دار به دلایل مختلف تصمیم به فروش آلبوم خود می گیرد با تماس با چند مجموعه دار آشنا و مطمئن و ارسال آلبوم، بر سر قیمت نهایی توافق کرده و نهایتا معامله صورت می گیرد.
در ارتباط با قیمت تمبرها نیز به صورت فصلی، کاتالوگی به چاپ می رسد که تعیین قیمت کارشناسی بر روی تمبرها و نیز معرفی تمبرها در آن نوشته شده است. به گفته فرحبخش، در ایران تمبرهای گران قیمت خارجی وجود ندارد و بیشتر مجموعه داران تمبر داخلی مایل به جمع آوری تمبرهای داخلی هستند. ویژگی یک تمبر هنگام فروش، قدمت، کیفیت و بعضا تصویر تمبر است. خریداران از اقشار مختلف جامعه هستند و حتی برخی از آنان هنگام خرید، فرزندان خود را تشویق به خرید تمبر می کنند. بسیاری از فروشندگان نیز یا به دلایل مسایل مالی و یا مهاجرت به خارج از کشور و غیره، اقدام به فروش مجموعه تمبر خود می کنند.
هنگام فروش نیز تمبرها دانه به دانه قیمت گذاری شده و طبق نرخ بازار به فروش می رسد.
انجمن دوستداران تمبر اصیل انجمن دوستداران تمبر اصیل، محل تجمع طرفداران گردآوری تمبر است. این انجمن در سال 1372 به ثبت رسید و دارای 15 نفر عضو ثابت و دو نفر میهمان که غالبا از جمع خریداران هستند، است.این انجمن طی جلسات ماهیانه با هدف بررسی تمبر، نحوه جمع آوری و تغییر قیمت تمبرها برای سال آتی است.در این رابطه فصل نامه ای منتشر می شود که اطلاعات تمبری و مجموعه داران را به علاقه مندان می دهد. علاوه بر آن فروشندگان و خریداران تمبر طی جلسات ماهیانه ای به تبادل اطلاعات در مورد تمبر می پردازند.
آلبوم های در انتظار هنوز انتهای مغازه، آلبوم هایی خالی از تمبر وجود دارد که فریدون فرحبخش مترصد پر کردن آن است. حاج حسین مشهدی باقر 66 ساله نیز 30 سال از عمرش را پا به پای فرحبخش به فعالیت تمبر پرداخته است. به قول خودش موهایم را در آلبوم تمبر سفید کرده ام.
مردی درون مغازه می آید تا چند مجموعه آلبوم را به فرحبخش برساند. صاحب آن پزشکی است که قصد مهاجرت به اروپا را دارد.
10 آلبوم مملو از تمبرهای دوره قجر، پهلوی و جمهوری اسلامی، لبخند بر لبان فرحبخش نقش می بندد.
تاریخ مصورش کامل و کامل تر می شود.
برگرفته از سایت همشهری
